| Chapter 2 |
1 | Trong naêm thöù hai ñôøi vua Neâ-bu-caùt-neát-sa, vua thaáy chieâm bao, thì trong loøng boái roái vaø maát giaác nguû. |
2 | Vaäy vua truyeàn ñoøi caùc ñoàng boùng, thuaät só, thaày boùi, vaø ngöôøi Canh-ñeâ ñeå caét nghóa chieâm bao cho vua. Hoï beøn ñeán chaàu tröôùc maët vua. |
3 | Vua noùi cuøng hoï raèng: Ta ñaõ thaáy moät chieâm bao; vaø loøng ta boái roái, muoán bieát chieâm bao ñoù. |
4 | Nhöõng ngöôøi Canh-ñeâ noùi cuøng vua baèng tieáng A-ram raèng: Taâu vua, chuùc vua soáng ñôøi ñôøi! Xin thuaät chieâm bao cho nhöõng keû toâi tôù vua, vaø chuùng toâi seõ giaûi nghóa. |
5 | Vua traû lôøi cho nhöõng ngöôøi Canh-ñeâ raèng: Söï aáy ñaõ ra khoûi ta. Neáu caùc ngöôi khoâng noùi cho ta bieát chieâm bao ñoù theå naøo vaø lôøi giaûi noù laøm sao, thì caùc ngöôi seõ bò phaân thaây, nhaø caùc ngöôi seõ trôû neân ñoáng phaân. |
6 | Nhöng neáu caùc ngöôi toû chieâm bao vaø lôøi giaûi noù cho ta, thì caùc ngöôi seõ ñöôïc leã vaät, phaàn thöôûng, vaø vinh hieån lôùn töø nôi ta. Caùc ngöôi haõy toû cho ta chieâm bao ñoù vaø lôøi giaûi noù theá naøo. |
7 | Hoï taâu laïi laàn thöù hai raèng: Xin vua keå chieâm bao cho nhöõng keû toâi tôù vua, vaø chuùng toâi seõ caét nghóa. |
8 | Vua raèng: Ta bieát chaéc caùc ngöôi tìm caùch ñeå huôõn thì giôø, vì caùc ngöôi thaáy söï aáy ñaõ ra khoûi ta. |
9 | Nhöng, neáu caùc ngöôi khoâng toû cho ta bieát chieâm bao, thì cuõng chæ coù moät luaät cho caùc ngöôi; vì caùc ngöôi ñaõ ñieàu ñình vôùi nhau ñem nhöõng lôøi giaû doái baäy baï noùi cuøng ta, cho ñeán ngaøy giôø seõ thay ñoåi. Vaäy, haõy noùi chieâm bao cho ta, vaø ta seõ bieát raèng caùc ngöôi coù theå giaûi nghóa ñöôïc. |
10 | Nhöõng ngöôøi Canh-ñeâ taâu laïi cuøng vua raèng: Chaúng coù ngöôøi naøo treân ñaát naày coù theå toû ra vieäc cuûa vua; vì chaúng coù vua naøo, chuùa naøo, ngöôøi cai trò naøo ñem vieäc nhö theá hoûi ñoàng boùng, thuaät só, hay ngöôøi Canh-ñeâ naøo. |
11 | Vì söï vua ñoøi laø hieám coù, vaø khoâng ai coù theå toû cho vua ñöôïc, chæ coù caùc vì thaàn khoâng ôû vôùi loaøi xaùc thòt. |
12 | Vaäy neân vua phaùt töùc mình vaø giaän döõ laém, beøn truyeàn maïng lònh gieát cheát heát nhöõng baùc só cuûa Ba-by-loân. |
13 | Vaäy maïng lònh ñoù ñaõ truyeàn ra; ngöôøi ta haàu ñem gieát heát thaûy nhöõng baùc só, laïi tìm Ña-ni-eân cuøng ñoàng baïn ngöôøi ñeå gieát. |
14 | Baáy giôø Ña-ni-eân laáy söï khoân ngoan trí thöùc maø noùi vôùi A-ri-oác, quan thò veä cuûa vua, ñaõ ñi ra ñaëng gieát nhöõng baùc só cuûa Ba-by-loân. |
15 | Ngöôøi caát tieáng noùi cuøng A-ri-oác, quan thò veä cuûa vua, raèng: Sao laïi coù maïng lònh nghieâm caáp döôøng aáy ra töø vua? A-ri-oác beøn keå chuyeän cho Ña-ni-eân roõ. |
16 | Töùc thì Ña-ni-eân vaøo, xin vua cho mình moät haïn nöõa, haàu coù theå giaûi nghóa ñieàm chieâm bao ñoù cho vua. |
17 | Ñoaïn, Ña-ni-eân trôû veà nhaø, vaø toû söï aáy cho caùc baïn mình laø Ha-na-nia, Mi-sa-eân vaø A-xa-ria. |
18 | Ngöôøi xin hoï caàu Ñöùc Chuùa Trôøi ôû treân trôøi duû loøng thöông xoùt hoï veà söï kín nhieäm naày, haàu cho Ña-ni-eân vaø ñoàng baïn mình khoûi phaûi cheát vôùi nhöõng baùc só khaùc cuûa Ba-by-loân. |
19 | Vaäy söï kín nhieäm ñöôïc toû ra cho Ña-ni-eân trong söï hieän thaáy ban ñeâm; Ña-ni-eân beøn ngôïi khen Chuùa treân trôøi. |
20 | Ñoaïn Ña-ni-eân caát tieáng noùi raèng: Ngôïi khen danh Ñöùc Chuùa Trôøi ñôøi ñôøi voâ cuøng! vì söï khoân ngoan vaø quyeàn naêng ñeàu thuoäc veà Ngaøi. |
21 | Chính Ngaøi thay ñoåi thì giôø vaø muøa, boû vaø laäp caùc vua; ban söï khoân ngoan cho keû khoân ngoan, vaø söï thoâng bieát cho keû toû saùng. |
22 | Chính Ngaøi toû ra nhöõng söï saâu xa kín nhieäm; Ngaøi bieát nhöõng söï ôû trong toái taêm vaø söï saùng ôû vôùi Ngaøi. |
23 | Hôõi Ñöùc Chuùa Trôøi cuûa toå phuï toâi! Toâi caûm ôn vaø ngôïi khen Ngaøi, vì Ngaøi ñaõ ban cho toâi söï khoân ngoan vaø quyeàn pheùp, vaø baây giôø Ngaøi ñaõ khieán toâi bieát ñieàu chuùng toâi caàu hoûi Ngaøi, maø toû cho chuùng toâi bieát vieäc cuûa vua. |
24 | Vaäy neân Ña-ni-eân ñeán nhaø A-ri-oác, laø ngöôøi vua ñaõ truyeàn cho dieät nhöõng baùc só cuûa Ba-by-loân; vaø noùi cuøng ngöôøi nhö vaày: Ñöøng dieät nhöõng baùc só cuûa Ba-by-loân; nhöng haõy ñöa toâi vaøo tröôùc maët vua, thì toâi seõ giaûi nghóa ñieàm chieâm bao cho vua. |
25 | Baáy giôø A-ri-oác voäi vaøng daãn Ña-ni-eân ñeán tröôùc maët vua, vaø taâu cuøng vua nhö vaày: Toâi ñaõ tìm thaáy moät ngöôøi trong nhöõng con caùi Giu-ña bò baét laøm phu tuø, ngöôøi aáy seõ cho vua bieát söï giaûi nghóa ñoù. |
26 | Vua caát tieáng noùi cuøng Ña-ni-eân, maø ngöôøi ta vaäy goïi laø Beân-sô-xaùt-sa, raèng: Quaû thaät raèng ngöôi coù theå toû cho ta bieát ñieàm chieâm bao ta ñaõ thaáy, vaø lôøi giaûi noù chaêng? |
27 | Ña-ni-eân ôû tröôùc maët vua traû lôøi raèng: Söï kín nhieäm maø vua ñaõ ñoøi, thì nhöõng baùc só, thuaät só, ñoàng boùng, thaày boùi ñeàu khoâng coù theå toû cho vua ñöôïc. |
28 | Nhöng coù moät Ñöùc Chuùa Trôøi ôû treân trôøi toû ra nhöõng ñeàu kín nhieäm; vaø ñaõ cho vua Neâ-bu-caùt-neát-sa bieát ñieàu seõ tôùi trong nhöõng ngaøy sau roát. Vaäy, chieâm bao cuûa vua vaø caùc söï hieän thaáy cuûa ñaàu vua ñaõ thaáy treân giöôøng mình laø nhö vaày: |
29 | Hôõi vua, khi vua naèm treân giöôøng, coù nhöõng tö töôûng veà söï xaûy ñeán sau naày, thì Ñaáng hay toû söï kín nhieäm ñaõ cho vua bieát söï seõ xaûy ñeán. |
30 | Veà phaàn toâi, söï kín nhieäm ñoù ñaõ toû ra cho toâi, khoâng phaûi vì toâi coù söï khoân ngoan gì hôn ngöôøi naøo soáng; nhöng ñeå ñöôïc giaûi nghóa cho vua hieåu, vaø cho vua bieát nhöõng yù töôûng trong loøng mình. |
31 | Hôõi vua, vua nhìn xem, vaø naày, coù moät pho töôïng lôùn. Pho töôïng ñoù to lôùn vaø röïc rôõ laï thöôøng; ñöùng tröôùc maët vua, vaø hình daïng döõ tôïn. |
32 | Ñaày pho töôïng naày baèng vaøng roøng; ngöïc vaø caùch tay baèng baïc; buïng vaø veá baèng ñoàng; |
33 | oáng chôn baèng saét; vaø baøn chôn thì moät phaàn baèng saét moät phaàn baèng ñaát seùt. |
34 | Vua nhìn pho töôïng cho ñeán khi coù moät hoøn ñoù chaúng phaûi bôûi tay ñuïc ra, ñeán ñaäp vaøo baøn chôn baèng saét vaø ñaát seùt cuûa töôïng, vaø laøm cho tan naùt. |
35 | Baáy giôø saét, ñaát seùt, ñoàng, baïc, vaø vaøng ñeàu cuøng nhau tan naùt caû; trôû neân nhö rôm raùc bay treân saân ñaïp luùa muøa hoï, phaûi gioù ñuøa ñi, chaúng tìm nôi naøo cho chuùng noù; nhöng hoøn ñaõ ñaäp vaøo pho töôïng thì hoùa ra moät hoøn nuùi lôùn vaø ñaày khaép ñaát. |
36 | Ñoù laø ñieàm chieâm bao. Baây giôø chuùng toâi seõ giaûi nghóa ra tröôùc maët vua. |
37 | Hôõi vua, vua laø vua caùc vua, vì Chuùa treân trôøi ñaõ ban nöôùc, quyeàn, söùc maïnh, vaø söï vinh hieån cho vua. |
38 | Ngaøi ñaõ trao trong tay vua nhöõng con caùi loaøi ngöôøi, nhöõng thuù ñoàng vaø chim trôøi, daàu chuùng noù ôû nôi naøo, Ngaøi cuõng ñaõ laøm cho vua ñöôïc cai trò heát thaûy; vaäy vua laø caùi ñaàu baèng vaøng. |
39 | Nhöng sau vua, seõ daáy leân moät nöôùc khaùc, keùm nöôùc cuûa vua; roài moät nöôùc thöù ba, töùc laø ñoàng, seõ cai quaûn khaép ñaát. |
40 | Laïi coù moät nöôùc thöù tö maïnh nhö saét; vì saét hay ñaäp vôõ vaø baét phuïc moïi vaät, thì nöôùc aáy cuõng seõ ñaäp vôõ vaø nghieàn naùt nhö laø saét vaäy. |
41 | Coøn nhö vua ñaõ thaáy baøn chôn vaø ngoùn chôn nöûa baèng ñaát seùt nöûa baèng saét, aáy laø moät nöôùc seõ phaûi phaân chia ra; nhöng trong nöôùc ñoù seõ coù söùc maïnh cuûa saét, theo nhö vua ñaõ thaáy saét loän vôùi ñaát seùt. |
42 | Nhöõng ngoùn chôn nöûa saét nöûa ñaát seùt, nöôùc ñoù cuõng nöûa maïnh nöûa gioøn. |
43 | Vua ñaõ thaáy saét loän vôùi ñaát seùt, aáy laø chuùng noù loän nhau bôûi gioáng loaøi ngöôøi; song khoâng dính cuøng nhau, cuõng nhö saét khoâng aên vôùi ñaát seùt. |
44 | Trong ñôøi caùc vua naày, Chuùa treân trôøi seõ döïng neân moät nöôùc khoâng bao giôø bò huûy dieät, quyeàn nöôùc aáy khoâng bao giôø ñeå co moät daân toäc khaùc; song noù seõ ñaùnh tan vaø huûy dieät heát caùc nöôùc tröôùc kia, maø mình thì ñöùng ñôøi ñôøi; |
45 | Theo nhö vua ñaõ xem thaáy hoøn ñaù ñuïc ra töø nuùi, chaúng phaûi bôûi tay, ñaõ ñaäp vôõ saét, ñoàng, ñaát seùt, baïc vaø vaøng. Ñöùc Chuùa Trôøi lôùn ñaõ cho vua bieát söï sau naày seõ ñeán. Ñieàm chieâm bao naày laø thaät, vaø lôøi giaûi noù laø chaéc chaén. |
46 | Baáy giôø vua Neâ-bu-caùt-neát-sa saáp maët xuoáng, laïy Ña-ni-eân, vaø truyeàn daâng leã vaät cuøng ñoà thôm cho ngöôøi. |
47 | Ñoaïn, vua caát tieáng noùi cuøng Ña-ni-eân raèng: Quaû thaät, Ñöùc Chuùa Trôøi caùc ngöôi laø Ñöùc Chuùa Trôøi cuûa caùc thaàn, vaø laø Chuùa cuûa caùc vua; chính Ngaøi laø Ñaáng toû ra nhöõng söï kín nhieäm naày. |
48 | Vua beøn toân Ña-ni-eân leân sang troïng vaø ban cho ngöôøi nhieàu leã vaät troïng. Vua laäp ngöôøi cai trò caû tænh Ba-by-loân, vaø laøm ñaàu caùc quan cai nhöõng baùc só cuûa Ba-by-loân. |
49 | Ña-ni-eân caàu xin vua, thì vua laäp Sa-ñô-raéc, Meâ-saùc vaø A-beát-Neâ-goâ cuøng cai trò tænh Ba-by-loân, coøn Ña-ni-eân thì chaàu nôi cöûa vua. |